تراز سفیدی یا وایت بالانس (White Balance) فرآیند تنظیم رنگ های عکس منطبق بر آنچه که در واقعیت با چشم و بصورت طبیعی می بینیم گفته می شود. وایت بالانس را می توان با تنظیمات دوربین قبل از عکسبرداری یا با نرم افزارهای ویرایش عکس، پس از عکاسی انجام داد.
وایت بالانس هم در عکاسی و هم تصویربرداری(ویدئوگرافی) بسیار مهم است. اما در این مطلب به درج صحیح رنگها در عکاسی پرداخته ایم. در صورتی که به تراز سفیدی اهمیت بدهید، عکسهایی با رنگهای طبیعی و واقعی تهیه می کنید. در این مطلب قصد دارم به تعاریف، اهمیت ها و اصلاح وایت بالانس بپردازم. اگر تمایل دارید بخش مهمی از عکاسی حرفه ای را یاد بگیرید تا انتهای این مطلب از استودیو مانی با ما همراه باشید.
وایت بالانس یا تراز سفیدی در عکاسی چیست؟
تراز سفیدی یا وایت بالانس فاکتوری مهم در عکاسی است که باعث می شود تمام رنگهای عکس واقعی درج شوند. وایت بالانس همانطور که از نامش پیداست یعنی تنظیم رنگ سفید عکس. برای اینکه رنگ عکسها واقعی و طبیعی بنظر برسد لازم است رنگ های سفید عکس، سفید خالص باشند. وقتی رنگ سفید را برای خالص بودن رفرنس قرار می دهیم تمام رنگهای موجود عکس بسیار نزدیک به واقعی خواهند بود.
بسیاری از ما این تجربه را داشتهایم که عکسهایمان به رنگهای زرد، نارنجی و یا آبی نمایش داده میشوند. این اتفاق رنگهای کل عکس را تحت تاثیر قرار می دهد و به ته رنگ عکس معروف است. دلیل اصلی این اتفاق، بی توجهی به موضوع تنظیم تعادل رنگ سفید است. در حالت معمول ما هنگام عکاسی به رنگها توجه زیادی نداریم. چرا که به شکل دیداری رنگهای سوژه و صحنه را می بینیم و به صحیح بودن رنگهای عکس دقت نمی کنیم. اما اکثر اوقات عکس تهیه شده با واقعیت سوژه تفاوت های رنگی بسیاری خواهد داشت. اینجاست که اگر تنظیمات تراز سفیدی به درستی انتخاب شده باشد عکسها با فضای رنگی واقعی تر خواهند بود.
بیشتر بخوانید : رنگها در عکاسی – مفاهیم و کاربرد رنگها در عکاسی
تاثیر کلوین نور بر رنگهای عکس
موضوعی که بیشترین تاثیر را بروی رنگ عکسها دارد منابع نوری موجود در موقعیت عکاسی است. لازم است بدانید که بیشتر منابع نوری رنگ سفید خالص ندارند. در طبیعت و زندگی ما منابع نوری مختلفی اعم از طبیعی و مصنوعی وجود دارد. نور خورشید، نور ماه، نور لامپ های شهری، نورهای منازل و البته فلاش های عکاسی بخشی از این منابع نوری هستند. هر کدام از این منابع نوری دمای خاصی هم دارند که به کلوین معروف است. کلوین تاثیر مستقیم بروی رنگهای عکس می گذارد که لازم است اصلاح شود. وقتی نورها به چشم انسان برخورد میکنند مغز میتواند دمای رنگی نورهای مختلف را تنظیم و موجب شود رنگها را به درستی ببینیم.
این در حالی است که یک دوربین عکاسی بطور کاملا هوشمندانه و دقیق کلوین را کنترل نمی کند. دوربین تنها قادر است دمای رنگی را با در نظر گرفتن نور ساطع شده حدس بزند. این حدسیات دوربینها در برخی از موارد اشتباه از آب در میآید که باعث می شود رنگهای عکس تم رنگی دیگری غیر از واقعیت پیدا کند. منظور از تم رنگی همان ته رنگ زرد، نارنجی یا آبی که فضای کلی عکس را تحت تاثیر قرار داده است. در چنین مواقعی باید وایت بالانس را به درستی برای دوربین تعریف کنیم، تا رنگهای عکس به درستی ثبت شوند.
بیشتر بخوانید : عکاس حرفه ای – چطور در عکاسی حرفه ای شویم؟
رابطه وایت بالانس با دمای رنگ عکس
همانطور که گفتم منابع نوری دمای رنگی مختلفی دارند که آن را با واحدی به نام کلوین اندازهگیری میکنند. حتی در مواقعی که نورها یکسان و کاملا مشابه به نظر میرسند تفاوتهایی در دمای رنگی آنها وجود خواهد داشت. دمای نورها باعث تغییرات رنگ و بهم ریختن تراز سفیدی عکس خواهد شد.
هر چه کلوین منابع نوری اعدادی پایینتری باشد نور متمایل به رنگ زرد و نارنجی است و هر چه کلوین منبع نوری بالا باشد رنگ نور به سمت آبی و بنفش متمایل خواهد بود. نور خورشید که رنگ سفید استاندارد را تولید میکند ۵۴۰۰ کلوین است. اما این موضوع زمانی صحیح است که نور خورشید با زمین زاویه ۴۵ درجه داشته باشد. لذا زمان تابش نور خورشید در رنگ نور آن نیز تأثیر گذار است.
در ادامه به دمای کلوین منابع نوری مختلف در شرایط متفاوت اشاره کرده ام.
- کلوين نور شمع ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰
- کلوين نور لامپ زرد خانگی ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰
- کلوين طلوع و غروب خورشيد در آسمان صاف ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰
- کلوين نور لامپ فلورسنت ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰
- کلوين نور فلاش ۵۰۰۰ تا ۵۵۰۰
- کلوين نور طبيعی روز همراه با آسمانی صاف و نورانی ۵۵۰۰ تا ۶۵۰۰
- کلوين آسمان معتدل با ابرهای روشن ۶۵۰۰ تا ۸۰۰۰
- کلوين آسمان آبی صاف ۸۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰
بیشتر بخوانید : مانیتور عکاسی حرفه ای – برترین مانیتورهای ویرایش عکس ۲۰۲۴
چرا باید تراز سفیدی عکسها را تنظیم کنیم؟
درج رنگ واقعی سوژه ها و فضای عکس یکی از فاکتورهای مهم در عکاسی حرفه ای است. تنظیم صحیح تراز سفیدی عکسها کمک می کند رنگهایی واقعی در عکسهای خود داشته باشید. عکسهایی که وایت بالانس یا تراز سفیدی صحیح ندارند با تمایل به رنگ آبی و یا نارنجی دیده می شوند. هر چند عکاسان حرفه ای گاهی بصورت تعمدی فضای رنگی عکس را با اهداف مشخص به رنگ خاصی متمایل می کنند اما در حالت کلی و استاندارد رنگ عکسها باید مطابق واقعیت باشد.
تراز سفیدی عکسها را می توان هنگام عکاسی یا ویرایش عکس تنظیم یا اصلاح کرد. البته اگر قصد دارید وایت بالانس عکس خود را پس از عکاسی تنظیم کنید لازم است با فرمت RAW عکاسی کنید. در ادامه در مورد اهمیت عکاسی با فرمت خام و امکانات اصلاح تراز سفیدی توضیح خواهم داد.
بیشتر بخوانید : مدیریت رنگ در عکاسی – اهمیت کالیبراسیون مانیتور عکاسان
تنظیم رنگهای عکس هنگام عکاسی
تنظیم وایت بالانس عکس برای رسیدن به رنگهای واقعی بهتر است ابتدا هنگام عکاسی و قبل از تهیه عکس انجام شود. برای این منظور اول باید تراز سفیدی دوربین را نسبت به دمای نورهای محیط بروی گزینه صحیح قرار دهید. بعد از این مرحله می توانید از ابزار کارت خاکستری برای تنظیم دقیق تر وایت بالانس استفاده کنید. این ابزار کمک می کند رنگهای عکس شما بسیار نزدیک به واقعیت ثبت شوند. کالرچکر هم ابزار دیگری برای درج صحیح رنگهای سوژه است که البته بیشتر مورد استفاده عکاسان تبلیغاتی و صنعتی قرار می گیرد.
تنظیم وایت بالانس از طریق دوربین عکاسی
دوربین های دیجیتال تنظیمات تراز سفیدی را در اختیار قرار می دهند. دوربینهای عکاسی به صورت پیش فرض شامل گزینههایی از قبیل تنظیم کلوین عکس بر حسب نور خورشید، سایه، لامپ تنگستن، فلوئورسنت و… هستند. از طریق این گزینهها میتوانید میزان تراز سفیدی عکسهای خود را تنظیم نمایید. برخی از دوربینها هم به نحوی طراحی شدهاند که شما میتوانید میزان کلوین عکس خود را با وارد کردن اعداد مورد نظر تنظیم کنید.
با استفاده از این امکانات می توانید دمای کلوین مورد نظر خود را برای عکس تنظیم کنید. پس از انتخاب هر گزینه از طریق نمایشگر دوربین متوجه تغییرات رنگ عکس خواهید شد و نسبت به نور موجود در صحنه می توانید بهترین گزینه را انتخاب کنید. اما اگر تسلط کافی در تنظیم وایت بالانس را ندارید بهتر است از گزینه تنظیم اتوماتیک تراز سفیدی استفاده کنید.
اما در هر حال استفاده از امکانات تنظیم وایت بالانس دوربین همیشه با نتیجه رضایت بخش همراه نخواهد بود. در این شرایط برای رسیدن به بهترین نتیجه بهتر است وایت بالانس را توسط نرم افزارهای کامپیوتری اصلاح کنید.
بیشتر بخوانید: پورتفولیو عکاسی – چطور پورتفولیو حرفه ای بسازیم؟
مزیت عکاسی با فرمت خام برای تنظیم تراز سفیدی عکس
همانطور که گفتم پس از عکاسی هم می توانید تراز سفیدی عکسهای خود را اصلاح کنید. اما این در صورتی میسر خواهد بود که با فرمت خام عکاسی کنید. با استفاده از فرمت خام عکس در شرایط چالش انگیز نوری دغدغه ای برای تنظیم وایت بالانس نخواهید داشت. ویرایش فضای رنگی عکس یا اصلاح تراز سفیدی شیوه ای است که عکاسان حرفه ای سالهاست از آن استفاده می کنند.
انجام این ویرایشها بروی عکسهای خام باعث افت کیفیت عکسهایتان نمی شود. با انجام اصلاحات رنگ بروی فایل های خام میتوانید تمامی اصلاحات رنگی انجام شده را دوباره به حالت اول بازگردانید. استفاده از فایل خام عکس باعث می شود امکان ویرایش چندباره عکسها را داشته باشید. واضح تر اینکه اگر عکسی را یکبار ادیت و ذخیره کردید برای بارها می توانید همان فایل را باز کرده، ویرایش ها را ریست و مجدد ادیت کنید.
این در حالی است که در فرمتهای دیگر عکاسی چنین نیست. با هر بار اصلاحات و ویرایش، اصل عکس شما دچار تغییراتی غیرقابل بازگشت خواهد شد. با هر بار ویرایش عکسهای JPG برخی از اطلاعات عکس خود را از دست خواهید داد. اگر از فرمت JPG برای عکاسی استفاده می کنید، امکانات شما برای ادیت و تنظیم تعادل سفیدی عکسها بسیار محدود خواهد بود. در استفاده از فرمت JPG بهتر است وایت بالانس را هنگام عکاسی بطور صحیح تنظیم کنید. البته این سبک عکاسی حرفه ای نیست و همیشه کیفیت و رنگهای واقعی را در اختیار نخواهید داشت.
بیشتر بخوانید: فایل خام عکس چیست؟ فرمت RAW چه نقشی در عکاسی حرفهای دارد؟
چطور وایت بالانس عکسهای خام را اصلاح کنیم؟
همانطور که گفتم اگر با تنظیمات دوربین تراز سفیدی عکسهایتان رضایت بخش نیست بهتر است با فرمت خام عکاسی کنید. فرمت خام اجازه می دهد پس از عکاسی اقدام به اصلاح رنگ عکسهایتان کنید.
برای اصلاح رنگ عکس از نرم افزارهای مختلف می توانید استفاده کنید. فتوشاپ و لایتروم دو نرم افزار حرفه ای در زمینه ویرایش عکسها هستند. اما ادوب کمرا را بهترین گزینه برای ویرایش بهتر عکسهای خام است که با نصب آن در هر دو نرم افزار فتوشاپ و لایتروم قابل استفاده است.
بیشتر بخوانید: ادیت عکسهای تبلیغاتی – نکات مهم برای ویرایش عکس تبلیغاتی
تنظیم وایت بالانس با Camera RAW
برای اصلاح تراز سفیدی عکس باید فایل خود را توسط نرم افزار Adobe Camera RAW باز کنید. در پنل سمت راست نرم افزار بخش بیسیک یک منوی باز شونده موجود است که گزینه های تنظیم کلوین( چیزی شبیه گزینه های وایت بالانس دوربین) در اختیار شما قرار گرفته. باید گزینه های مختلف را بروی عکس خود تست کنید. بهترین گزینه که واقعی ترین رنگها را برای عکس شما تعریف می کند انتخاب کنید.
اگر پس از انجام این مرحله هنوز رنگهای عکستان رضایت بخش نیست می توانید از ابزار قطره چکان موجود در کنار گزینه (White Balance) استفاده کنید. بعد از انتخاب این ابزار باید بروی سفید ترین بخش عکس کلیک کنید تا رنگهای عکس برمبنای این بخش تنظیم شود. اگر باز هم رنگها دقیق نبود، توسط گزینه های Temprator و Tint رنگها را اختصاصی تر تنظیم کنید. دقت کنید میزان این گزینه ها را خیلی زیاد تغییر ندهید. باید خیلی با حوصله و دقت با تغییرات مختصر مقادیر این گزینه ها را تنظیم کنید.
تنظیم وایت بالانس با فتوشاپ
تنظیم تراز سفیدی عکس در فتوشاپ با ابزارهای مختلفی انجام می شود اما ما اینجا از یکی از پرکاربردترین آنها استفاده می کنیم. استفاده از ابزار Curves یکی روشهای مناسب برای تنظیم وایت بالانس عکسها است. ابتدا فایل عکس خود را در فتوشاپ باز کنید و این ابزار را از مسیر Image> Adjustments> Curves باز کنید.
همانطور که در تصویر پایین می بینید در پایین کادر ظاهر شده (Curves) 3 آیکون قطره چکان همانند پنل تنظیمات ادوب کمرا را وجود دارد. از قطره چکان سمت راست برای سفید ترین نقطه عکس، از قطره چکان وسط مخصوص برای نقاط خاکستری و سمت برای نقاط تیره عکس باید استفاده کنید. ابتدا قطره چکان سمت راست را انتخاب و بروی سفید ترین نقطه عکس خود کلیک کنید، بعد همینکار را با قطره چکان وسط و اینبار بروی نقاط خاکستری و در پایان قطره چکان سمت چپ را بروی تیره ترین نقطه عکستان بزنید تا رنگهای عکس به شکل واقعی تنظیم شود.
البته کار به اینجا ختم نمی شود. ادامه پروسه ادیت برای تنظیم رنگ، کنتراست، درخشندگی رنگها را باید با استفاده از سایر ابزارهای اختصاصی فتوشاپ انجام دهید.
بسیار مفید بود. تشکر از مطالب خوبتون
درود بر شما، خوشحالم براتون مفید بود
نمى دونم درست متوجه شدم، اگر وايت بالانس رو با دوربين تنظيم كنيم و عكس بگيريم با فتوشاب ميشه وايت بالانس رو باز تغيير داد؟
درود بر شما، بله البته اگر با فرمت خام RAW عکسهاتون رو گرفته باشید.