خطوط در ترکیب بندی عکس نقش بسیار مهمی دارند. به کمک خطوط می توان فضای مناسب را برای سوژه اصلی و عناصر فرعی مشخص نمود. با کمک خطوط، تاثیرگذاری عکسها به مراتب بیشتر خواهد بود.
ترکیب بندی در عکاسی چیست و با چه اهدافی انجام می شود؟
ترکیب بندی با واژه انگلیسی composition، جایگاه ویژه ای در هنرهای بصری از جمله عکاسی دارد. کادربندی و ترکیب مناسب مفاهیم مورد نظر عکاس را از طریق تقویت سوژه ها در عکس به مخاطب منتقل نمود. عکاسان و هنرمندان تازه کار تصور می کنند ترکیب بندی موضوع پیش پا افتاده ای است. اما بهتر است بدانید که این قواعد با وجود سادگی خود، می تواند نقش مهمی در زیبایی شناسی عکسها داشته باشد.
ترکیب بندی در هنرهای بصری اولین موضوعیست که می تواند تاثیرگذاری آنی بروی بیننده داشته باشد. سوژه های گاها بسیار ساده به کمک یک ترکیب بندی ماهرانه می توانند تبدیل به آثاری فاخر و ماندگار شوند. هدف از ترکیب بندی انتقال مفاهیم به بیننده، چینش منظم عناصر، ایجاد تعادل بصری در عکسها است.
بیشتر بخوانید: نقطه دید در عکاسی – نکات حرفه ای در ایجاد نقطه دید اختصاصی
خطوط در ترکیب بندی عکس چه نقشی دارند؟
خطوط در ترکیب بندی عکس نقش بسیار مهمی دارند. به کمک خطوط می توان فضای مناسب را برای سوژه اصلی و عناصر فرعی مشخص نمود. با کمک خطوط، تاثیرگذاری عکسها به مراتب بیشتر خواهد بود. خطوط در ترکیب بندی عکس اشکال هندسی را بوجود می آورند که هر کدام مفهومی در خود دارند. خطوط نقش تعیین کننده ای در ایجاد مسیر حرکت چشمان در سطح عکس دارند و می توانند نگاه بیننده را به سمت سوژه هدایت کنند.
نقش و اهمیت خطوط در ترکیب بندی عکسها با دو قانون یک سوم و مثلث طلایی بیشتر نمایان می شود. قانون یک سوم، پرکاربردترین قانون در عکاسی بوده که به کمک ۲ خط عمودی و ۲ خط افقی، فضای عکس را به ۹ قسمت مساوی تقسیم می کند. نقاط تلاقی این خطوط به نقاط طلایی معروف است که بهترین مکان برای قرار دادن سوژه های عکس می باشند. این نقاط، نقاطی بوده که بیشتر از سایر نقاط، نگاه بیننده را به خود جذب می کنند.
نقش دیگر خطوط در ترکیب بندی عکس از نوع قانون نسبت طلایی معنا پیدا می کند. این قانون بهترین گزینه برای ایجاد یک ترکیب بندیِ ایده‌آل و حرفه ای است. طبق این قاعده یک عکس به مربع های بزرگ تا کوچک تقسیم بندی می شود. این تقسیم بندی ها با استفاده از اعداد فیبوناچی انجام می شود و حاصل این تقسیم بندی یک منحنی را شکل می دهد. این منحنی به شکل یک منحنی حلزونی بوده که از اصول فیبوناچی پیروی کرده و باعث نظم خاصی بین عناصر عکس می شود.
بیشتر بخوانید: جامع ترین آموزش ترکیب بندی در عکاسی | قوانین و تکنیک ها
انواع خطوط در ترکیب بندی عکسها
خطوط در ترکیب بندی عکسها شامل ۳ تقسیم بندی اصلی شامل: خطوط عمودی، خطوط افقی و خطوط مورب هستند. تقسیم بندی فرعی این خطوط شامل خطوط مایل، خطوط زیگراگ، خطوط منحنی و خطوط ضمنی می شود.
انواع خطوط و مفاهیم آنها در ترکیب بندی
خط ها همانند اشکال و انواع رنگها در عکس مفاهیم روانشناسی خاصی را به همراه دارند. خطوط در ترکیب بندی عکس می توانند سکون و آرامش و یا حرکت و پویایی را به وجود آورند. هر یک از خطوط معنا و مفهوم مشخصی داشته و تداعی کننده حسی خاص در عکسها هستند.
خطوط افقی در ترکیب بندی عکس
ساده ترین شکل خط صاف، خطوط افقی هستند. یک خط تنهای افقی بروی یک سطح فورا خط تمایز افق را تداعی می کند. خط افقی در سطح عکس عنصری سرد، آرام و خشک است. از خطوط افقی برای خلق تعادل، آرامش و سکوت در عکسها استفاده می شود.
خطوط عمودی در ترکیب بندی عکس
خط عمودی بلندی و استواری را در تضاد با گستردگی خطوط افقی نشان می دهد. خطوط عمودی گرمی و قدرت را تداعی می کنند و در مقابل سردی خطوط افقی، گرما و حرارت را به بیننده منتقل می کنند. با وجود خطوط عمودی متعدد نگاه نمی تواند به آزادی در فضای عکس نفوذ کند و بلافاصله با مانعی برخورد می کند. خطوط عمودی می توانند مفهوم استحکام، ثبات و قدرت را به بیننده القا کنند.
خطوط مورب و مایل در ترکیب بندی عکس
خط های مورب عناصر میانه رو بین خطوط عمودی و خطوط هستند. این خطوط پویایی و حرکت را در عکسها ایجاد می کنند. خطوط مورب با حرکتی آشکار چشمان را در سطح عکس به حرکت وادار می کنند. اما مشکل اینجاست که گاهی اوقات خطوط مورب نگاه را با حرکتی سریع از کادر خارج می کنند. برای جلوگیری از اتفاق به بازدارنده ای افقی یا عمودی نیاز دارید. اما در غیاب حضور خطوط عمودی و افقی، خط مورب بالارو که از زاویه پایین سمت چپ بسمت زاویه بالای راست عکس حرکت کرده عامل موثری برای تعادل خواهد بود.
اما خطوط مایل عنصر بی نظمی را در فضای عکسها ایجاد می کنند. اینجا هم لازم است با کمک خطوط افقی یا عمودی تعادل لازم برقرار شود. اما حضور چندین خط مورب یا مایل که مسیری موازی یا متقاطع را طی می کنند می تواند باعث ایجاد عمق و پرسپکتیو شود. به این خط ها، خطوط همگرا گفته می شود. خطوط همگرا در طبیعت، فضاهای شهری و معماری به وفور دیده می شود که از پتانسیل بالای این عناصر برای ایجاد عمق و پویایی در عکسها نباید غافل بود.
خطوط منحنی در ترکیب بندی عکس
خط منحنی در عکسها بسیار جالب بوده و می تواند حس آرامش را به بیننده القا کند. همچنین، خطوط منحنی می توانند حرکت چشم ها را با خود همراه سازند. این نوع خط ها در عکسهای طبیعت به وفور دیده می شوند که آرامش و ریتم خاصی به عکسها می دهند.
خطوط زیگزاک در ترکیب بندی عکسها
خطوط زیگزاگ در عکاسی و هنرهای بصری مفاهیم روانشناسانه را بهمراه دارند. این خطوط در ترکیب بندی عکسها تداعی کننده هیجان، خشم و انرژی است. خطوط زیگزاگ کمک می کنند هیجان و انرژی را در عکسها به نمایش بگذارید.
بیشتر بخوانید: عکاسی فاین آرت – تعاریف و نکات مهم برای خلق عکسهای هنری
خطوط ضمنی در ترکیب بندی عکسها
همانطور که گفته شد، خطوط در ترکیب بندی عکس نقش بسیار مهمی داشته و شامل انواع خطوط می شوند. یکی از انواع خطوط، خطوط ضمنی بوده که در حقیقت در نقش یک راهنمای بصری در عکسها ظاهر می شوند. مهمترین فاکتور در ترکیب بندی عکسها، قدرت تجسم عکاس است. گاهی خطوط موجود در عکسها واضح نیستند و از امتداد لبه های سوژه ها بوجود می آیند. به کمک تجسم می توان این خطوط را بصورت ذهنی ترسیم کرد و با استفاده از آنها سوژه اصلی را در محل مناسب کادر قرار داد.
خطوط ضمنی، خطوطی غیر‌واقعی بوده که به صورت آشکار در عکسها وجود ندارند، اما بیننده می تواند با نگاه دقیق متوجه حضور این خطوط در فضای عکس شود. استفاده از خطوط ضمنی در ترکیب بندی عکسها نه تنها به هدایت چشم بیننده کمک می کند، بلکه می تواند نقش مهمی در ایجاد یک نقطه کانونی در عکس داشته باشد. توجه و استفاده از این خطوط نامرئی کمک به ایجاد پرسپکتیو و عمق در عکسها می کند. با استفاده از این خطوط در ترکیب بندی می توان بار مفهومی عکس را به صورت قابل توجهی افزایش داد.
خطوط ضمنی هر نوع خطی در عکسها می تواند باشد. خطوط عمودی ضمنی بیشتر در عکاسی طبیعت و عکاسی بناها و سازه ها دیده می شود؛ زیرا این خطوط به شکل متعدد در به تصویر کشیدن درختان، کوهها، آبشارها و یا خطوط معماری هستند.
بیشتر بخوانید: تکنیک های عکاسی – آموزش حرفه ای با شرح کامل
نکات مهم برای استفاده از خطوط در ترکیب‌بندی عکسها
نقش خطوط در عکسها با انتخاب یک ترکیب بندی مناسب اهمیت پیدا می کند. یکی از نکاتی که باید در انتخاب خطوط به آن توجه نمود، خط افق است. بسیاری از عکاسان این خط را ۵۰/۵۰ در نظر گرفته و خط افق را در مرکز تصویر قرار می دهند. این نوع ترکیب بندی ها را می توان ساده و گاها غیر حرفه ای تعریف کرد.
یکی دیگر از نکات استفاده از خطوط در ترکیب بندی عکس توجه به نقطه واحد است. نقطه واحد بر سوژه تمرکز داشته و یک شروع عالی برای ترکیب بندی می باشد. بطور مثال، عکاسی از چهره یک نمونه بارز استفاده از نقطه واحد در ترکیب بندی عکاسی است.
در ترکیب بندی از خطوط خمیده برای نمایش زیبایی و وقار استفاده می شود. خطوط خمیده s شکل نیز بیشتر برای چینش چند عنصر طبیعی و انسانی در کنار یکدیگر بکار می روند.
اگر ترکیب بندی به صورت اصولی انجام نشود، از بهترین سوژه ها هم نمی توان عکس جذابی خلق کرد. ترکیب بندی بد یک عکس در مرحله ویرایش هم قابل اصلاح نیست. بنابراین قبل از ثبت هر عکسی باید به اصول ترکیب بندی توجه کرده و از قواعد آن را با هدف تهیه عکسهایی جذاب و ماندگار استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: عکاسی در سفر – چطور در سفر عکسهای حرفه ای بگیریم؟
