عکاسی پانوراما تکنیکی کاربردی برای نشان دادن مناظر یا فضاهای داخلی عریض در قالب یک عکس است. تکنیک پانوراما شامل دو بخش: عکسبرداری متوالی از یک صحنه و ساخت عکس یکپارچه توسط نرم افزارهای مربوطه است.
احتمالا قبلا در موقعیتی همچون بالای یک کوه، در ارتفاعی از یک ساحل و سایر مناظر زیبا قرار گرفته‌اید. در این شرایط برای تماشای کامل آن منظره مجبور به چرخاندن سر خود به سمت راست و چپ بوده اید.
در این شرایط حتما پیش خود گفتید که کاش می‌توانستید این زیبایی را با دوربین دیجیتال خود ثبت کنید. درست است که بسیاری از دوربین‌های مدرن امروزی قابلیت فیلمبرداری را دارند و می‌توانید کل صحنه مورد نظر را ضبط کنید. اما قطعا داشتن یک عکس عریض و چاپ آن منظره جذابیت بیشتری خواهد داشت.
تکنیک عکاسی پانوراما این امکان را ایجاد کرده تا بتوانید عکسهای فوق واید بگیرید. عکسهایی عریض از مناظر و فضاهای داخلی که گاها لنزهای واید هم توانایی ثبت کامل آن را ندارد. با من همراه باشید تا صفر تا صد ساخت یک عکس فوق عریض بوسیله این تکنیک فنی عکاسی را برایتان توضیح دهم.
عکاسی پانوراما چیست؟
همان‌طور که اشاره شد عکاسی پانوراما یک تکنیک کاربردی برای خلق عکسهایی با میدان دید وسیع است. این تکنیک در دو مرحله ی عکسبرداری و سپس ساخت عکس پانوراما توسط نرم افزارهای ویرایش عکس انجام می شود. از این تکنیک با عنوان عکاسی سراسر نما نیز یاد می‌شود. این اصطلاح برای عکسهایی به کار می‌رود که ابعاد نسبتا وسیعی داشته و نمایی عریض از یک منظره یا فضای داخلی صنعتی یا ساختمان ها را نشان می دهد.
اصطلاح پانوراما در زبان یونانی به معنای “تمام دید” است. پانوراما اولین بار از نقاشانی سرچشمه گرفت که می‌خواستند به جای به تصویر کشیدن بخشی از یک نما، دیدی وسیع از یک منظره را به تصویر بکشند.
بیشتر بخوانید: عکاسی از بناهای تاریخی
عکسهای پانوراما چه کاربردی دارند؟
عکاسی پانوراما کاربردهای متعددی در زمینه های مختلف دارد. عکس پانوراما در مشاغلی مانند مهندسی عمران، معماری، گردشگری، عکاسی تبلیغات و غیره کاربردهای مهمی دارد. به عنوان مثال ساخت عکس پانوراما از فضاهای معماری از مهم‌ترین کاربردهای این تکنیک بوده که می تواند به مهندسان دید وسیعی از یک پروژه را بدهد. عکاسی معماری با این تکنیک مستلزم استفاده از دوربین با کیفیت، لنز تیلت شیفت و سه پایه پانوراما است. این ابزارها کمک می کند خطوط ساختمان ها و طرح های معماری اشیا را به درست ثبت کرده و عکس عریض و با کیفیت تهیه کنید.
بسته به کاری که می‌خواهید انجام دهید این تکنیک می‌تواند بسیار پیچیده و گران تمام شود و یا اینکه با صرف هزینه‌های کمتر انجام شود. هزینه های ساخت عکس پانوراما به تجهیزات و کیفیت خروجی عکس مربوط است. هر چه به عکس با کیفیت تری نیاز داشته باشید باید از دوربین و لنز با رزولوشن بالاتری استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: عکاسی معماری – چطور عکسهای معماری حرفه ای بگیریم؟
برای عکاسی پانوراما به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟
برای استفاده از این تکنیک شما به یک سری تجهیزات نیاز دارید که در ادامه به آن می‌پردازیم:
- دوربین دیجیتال: برای عکاسی پانوراما بهتر است از دوربینی استفاده کنید که تنظیمات نوردهی خلاق یا دستی (دیافراگم، سرعت شاتر و ISO) را پشتیبانی کند. دوربین های فول فریم SLR بهترین گزینه برای عکاسی پانوراما هستند. اگر نیاز به عکسهای پانوراما با رزولوشن بالا داشته باشید باید از دوربین های حرفه ای استفاده کنید.
- لنز: استفاده از لنزهای زوم برای این تکنیک بسیار کاربردی است. منظور از لنز زوم لزوما لنزهای تله نیست. لنزهایی مثل ۳۵-۱۶ یا حتی ۷۰-۲۴ گزینه هایی مناسب برای عکاسی پانوراما هستند. این لنزهای زوم به شما اجازه می دهند در شرایط مختلف فاصله ی کانونی مناسبی برای تهیه عکسهای متوالی از یک منظره وسیع انتخاب کنید.
- سه پایه: سه پایه ابزاری مهم برای عکسبرداری پانوراما است. سه پایه کمک می کند دوبین را در محور عمودی ثابت نگه داشته و در محور افقی اقدام به تهیه عکسهای متوالی از یک منظره کنید. بخش مهم سه پایه در عکاسی پانوراما هدبال این ابزار است. برای تهیه عکسهای پانوراما هدبال های اختصاصی تولید شده که امکان چرخش حول محول عمودی دوربین را میسر می کند. این موضوع باعث می شود خط افق در تمام عکسهای مورد نیاز از یک صحنه صاف و یکسان باشد.
مراحل تهیه عکس پانوراما
تنظیمات لازم دوربین برای عکاسی پانوراما
پیش از شروع عکسبرداری باید دوربین خود را با کمک توضیحات زیر تنظیم کنید.
- در حالت “دستی” یا “Manual” عکاسی کنید.
- مطمئن شوید که “Auto ISO” یا “ایزو خودکار” خاموش باشد.
- دیافراگم بر روی f/8 تا f/14 تنظیم کنید تا به حداکثر وضوح و شارپنس برسید.
- سرعت شاتر را نسبت به دیافراگم و نور محیط تنظیم کنید.
- فاصله کانونی مناسب بروی لنز تنظیم کنید. سعی کنید عکس نهایی را در ذهن خود تصویرسازی کنید و فاصله کانونی را عریض تر از آنچه می خواهید در خروجی داشته باشید لحاظ کنید.
- همیشه با فرمت RAW عکسبرداری کنید و تعادل رنگ سفید خود را بر روی “Auto” تنظیم کنید.
- لنز خود را بر روی فوکوس دستی تنظیم کنید.
بیشتر بخوانید: عکاس حرفه ای – چطور در عکاسی حرفه ای شویم؟
مراحل عکسبرداری پانوراما
- منظره یا فضا مورد نظر خود را انتخاب کرده، ابتدا و انتهای کادر عکس خود را مشخص کنید.
- سعی کنید در کادر خود سوژه های متحرک نداشته باشید.
- سه پایه را بر روی یک سطح محکم قرار داده و آن را تراز کنید.
- عکاسی پانوراما بروی دست حرفه ای نیست. اما اگر مجبور بودید باید دوربین را مقابل چشمانتان نگه داشته و آرنج ها را به پهلو بچسبانید. برای عکاسی هم فقط بالاتنه خود را از چپ به راست حرکت دهید.
- دوربین را بصورت عمودی بروی سه پایه محکم کرده و کادر بندی کنید.
- بروی نقطه ی مناسبی فوکوس کرده و فوکوس خودکار را غیرفعال کنید.
- به نقطه شروع و پایانی که می‌خواهید از آن عکس بگیرید توجه کنید و هر دو را به صورت تصویری به خاطر بسپارید.
- یک عکس تست بگیرید و اگر نور، کادر و سایر شرایط عکس مناسب بود شروع به عکسبرداری کنید.
- دوربین را در نقطه شروع در سمت چپ یا راست کادر منظره قرار داده و اولین عکس را بگیرید.
- دوربین را در محور افقی کمی بسمت راست بچرخانید طوری که ۲۰ درصد از عکس قبل را همچنان در عکس جدید داشته باشید.
- مراحل قبل را تا رسیدن به نقطه ی انتهایی عکس مورد نظرتان ادامه دهید.
- پس از اتمام عکسبرداری، یک بار تمام عکسها را بررسی کنید تا مطمئن شوید که مشکلی در عکسها نیست.
بیشتر بخوانید: جامع ترین آموزش ترکیب بندی در عکاسی | قوانین و تکنیک ها
عکاسی پانوراما اچ دی آر
شاید برای شما هم سوال باشد که عکسهای پانوراما را هم می توان بصورت اچ دی آر ثبت کرد. پاسخ من به این سوال بله هست. بی شک گاهی اوقات برای تهیه عکسهای اچ دی آر شرایط نوری و کنتراست فضا مناسب نیست. در این شرایط اگر عکسهای پانوراما را در حالت عادی ثبت کنید هنگام ادیت با چالش بزرگی روبرو خواهید شد.
چطور عکسهای پانوراما اچ دی آر بگیریم؟
در عکسهای پانورامای فضای باز چون با ناحیه ی وسیعی از یک منظره روبرو هستید معمولا یک سمت عکس پرنورتر از بخش دیگر خواهد بود. این موضوع در عکسهای ساعات طلایی که خورشید نزدیک به افق شده بیشتر صادق است. برای جلوگیری از مشکلات تفاوت نور و تعدیل کنتراست باید تک تک عکسهای پانوراما را با استفاده از تکنیک اچ دی آر ثبت کنید.
برای اینکار قبل از شروع عکسبرداری تنظیمات منوی دوربین خود را بروی براکتینگ قرار دهید. با این روش از هر کادر تشکیل دهنده ی پانورامای نهایی ۳ عکس با نور متفاوت تهیه می کنید. یعنی اگر در حالت عادی عکس پانورامای شما از اتصال ۶ عکس تشکیل شود با استفاده از تکنیک اچ دی آر ۱۸ عکس تهیه می کنید. اما نکته مهم اینجاست که هنگام تهیه عکسهای پانوراما با روش اچ دی آر همچنان به ثابت بودن اعداد دیافراگم، فاصله کانونی و عدم لرزش دوربین باید دقت کنید. مراحل ادیت عکسهای پانورامای اچ دی آر مشابه پانورامای معمولی است، اما چون تعداد عکسها بیشتر شده زمان پراسس کمی طولانی تر می شود.
بیشتر بخوانید: عکاسی اچ دی آر – آموزش صفر تا صد عکاسی HDR
مراحل ادیت و ساخت عکس پانوراما
در این مرحله می‌توانید با استفاده از نرم افزار فتوشاپ پروسه ساخت و ادیت عکس پانوراما را انجام دهید. به طور کلی مراحل اتصال تصاویر پانوراما به شرح زیر است:
- نرم افزار فتوشاپ را باز کنید.
- بر روی File > Automate > Photomerge کلیک کنید.
- “Auto” گزینه پیش فرض Layout است. فتوشاپ تصاویر منبع را تجزیه و تحلیل می‌کند و بسته به اینکه کدام یک Photomerge بهتری ایجاد می‌کند یک طرح پرسپکتیو، استوانه‌ای و کروی را اعمال می‌کند.
- گزینه “Blend Images Together” را علامت بزنید.
- بر روی گزینه « Browse» کلیک کنید و پوشه‌ای را که مجموعه پانورامای خود را درون آن قرار داده‌اید انتخاب کنید و گزینه “Ok” را کلیک کنید.
- صبر کنید تا فرآیند اتصال تکمیل شده و پس از آن یک عکس پانوراما با فضای اضافی خواهید دید.
- بر روی یک لایه در پنل لایه‌ها کلیک راست کرده و بر روی Merge Layers کلیک کنید.
- در این مرحله با کمک ابزار کراپ، بخش‌های اضافی عکس پانوراما را حذف کنید.
- پس از مشخص کردن کادر نهایی خود عکس را به لحاظ نور، رنگ، کنتراست و افزایش شارپنس ویرایش کنید.
نکات مهم برای تهیه و تولید عکس پانوراما
در استفاده از تکنیک عکاسی پانوراما یک سری نکات مهم وجود دارد که در این بخش به آنها می‌پردازیم:
- برای تهیه عکس پانوراما به سوژه ای عریض شامل یک منظره یا فضاهای داخلی ساختمان ها نیاز دارید.
- در عکاسی پانوراما باید نقطه ی شروع و پایان عکس نهایی خود را قبل از عکسبرداری تصویری سازی کنید.
- عکسهای متداول پانوراما بصورت افقی هستند و عکسهای تشکیل دهنده آنها بصورت عمودی ثبت می شوند.
- برای تهیه عکس پانوراما تنظیمات نورسنجی، فوکوس و فاصله کانونی در تمام عکسهای تشکیل دهنده باید یکسان باشد.
- عکسهای تهیه شده برای ساخت یک عکس پانوراما باید ۲۰ تا ۳۰ درصد همدیگر را همپوشانی کنند.
- هنگام عکسبرداری پانوراما فاصله کانونی را طوری تنظیم کنید تا فضایی بیش از عکس نهایی ثبت کنید تا در پروسه اتصال عکسها سوژه اصلی به خوبی در کادر شما قرار گرفته باشد.
- از نرم افزارهای استاندارد مثل فتوشاپ و کمرا را برای ساخت و ادیت عکسهای پانوراما استفاده کنید.
