عکاسی سیاه و سفید یکی از سبک های جذاب برای اثرگذاری بروی مخاطب و برقراری ارتباط احساسی و درونی با او است. در این مطلب نکات کلیدی و جزئیات مهمی برای خلق عکسهای سیاه و سفید مطالعه می کنید.
عکسهای سیاه و سفید دنیای متفاوتی از سوژه ها و نمادها را به نمایش می گذارد. ما در دنیای رنگی زندگی می کنیم و این چیزی است که ما به آن عادت کرده ایم. با اینکه از ورود عکاسی رنگی سالها می گذرد اما عکاسی تک رنگ همچمنان جایگاه خود را حفظ کرده است. هنرمندان با انتخاب فضای سیاه و سفید، آگاهانه به دنبال انتقال بیننده به قلمرو و دنیای متفاوتی هستند. عکاسی سیاه و سفید فرصتی برای پرداختن بیشتر به بخش هنری عکس ها به روش های غیرمنتظره و هیجان انگیز خواهد بود. بنابراین دنیای سیاه و سفید برای بسیاری از عکاسان این فرصت را فراهم می کند تا از سوژه های معمولی و اغلب کم رنگ موضوعاتی با زیبایی مطلق خلق کنند.
عکاسی سیاه و سفید چیست؟
عکاسی سیاه و سفید را در حقیقت می توان هنر نمایش سوژه ها با استفاده از دنیای متفاوت رنگهای سفید، خاکستری و سیاه دانست. عکاس با استفاده از نورها و سایه ها تلاش می کند تا توجه بیننده را به جای تمرکز بر رنگ ها، به مفاهیم عکس جلب کند. به بیانی دیگر نمادگرایی فراتر از زیبایی شناختی، در عکس تک رنگ نمود پیدا می کند.
تاریخچه عکاسی سیاه و سفید
عکاسی سیاه و سفید به واسطه امکانات و دانش موجود مدتها تنها گزینه برای هنرمندان عکاس بود. پس از ظهور فیلم عکاسی مدرن در دهه ۱۸۸۰، عکاسان بر تسلط در “مبانی” عکاسی مدرن تمرکز کردند. تا دهه ۱۹۳۰ بود که عکاسان به طور آزمایشی عکاسی رنگی را کشف کردند. با این حال، در دهه ۱۹۶۰ دنیای عکاسی با اختراع دوربین‌های instamatic تبدیل به یک انفجار رنگی شد. از آن زمان، انتخاب عکاسی سیاه و سفید به جای رنگی یک انتخاب کاملا آگاهانه بوده است.
بیشتر بخوانید: عکس شارپ چیست؟ چطور عکسهای شارپ بگیریم؟
چرا عکاسی سیاه و سفید مهم است؟
رنگ اغلب بارزترین ویژگی بسیاری از عکس ها است. وقتی رنگ را از عکسها حذف کنیم، تمرکز تصویر باید بسمت سایر عناصر تغییر کند. بنابراین، عکاسان سیاه و سفید تمرکز بیشتری بروی اشکال، خطوط، تن های خاکستری، بافت ها و عمق میدان پیدا می کنند. این شاخص ها توسط نور ایجاد می‌شوند. بنظر من عکاسان باید در کنار عکاسی رنگی به یادگیری عکاسی تک رنگ هم بپردازند. یادگیری عکاسی با محدودیت های رنگ می‌تواند به عکسهای رنگی هنرمندان عمق بیشتری بدهد و به طور کلی عملکرد آنها را بهبود ببخشد.
واضح است که اهمیت تن، بافت، نور و عمق را نباید دست کم گرفت. این عناصر می توانند در نشان دادن موضوع یک عکس بسیار اساسی باشند. به عنوان مثال زمانی که می‌خواهید بر چین و چروک‌های یک سوژه در عکاسی پرتره تأکید کنید، رنگ می‌تواند تضادهای بین یک صورت چروک با صورت معمولی را کاهش دهد. در این شرایط عکاس با استفاده نکردن از رنگ و بهره بردن از زاویه مناسب نور می تواند روی موضوع اصلی تمرکز کند.
بیشتر بخوانید: رنگها در عکاسی – مفاهیم و کاربرد رنگها در عکاسی
ویژگی عکس های سیاه و سفید موفق
عکاسی رنگی، ظاهر اصلی هر سوژه ای را آنطور که هست نشان می دهد. اما انتظارمان از عکاسی سیاه و سفید، چیز دیگری است. زمانی که می خواهیم در یک موقعیت خاص تمرکز بیننده را به مفاهیم عمیق تر جلب کنیم، می توان آن عکس را به صورت سیاه و سفید ثبت کرد. عکس سیاه و سفید می تواند سریعتر احساسات و عواطف را به بیننده منتقل کند. البته که تصاویر رنگی هم قادر به انجام چنین کاری هستند اما نمی‌توانند تاثیرگذاری عکسهای سیاه و سفید را داشته باشند.
عکسهای سیاه و سفید موفق با اثرگذاری بروی مخاطب، احساسات او را درگیر می کنند. همانطور که عکسهای تک رنگ سباستیائو سالگادو (عکاس مستند برزیلی) از رنج انسانها برای زنده ماندن بروی احساسات بینندگان تاثیرگذار بوده است.
عکاسی سیاه و سفید محدودیت یا فرصت؟
حذف رنگ از عکسها در اکثر اوقات موجب خلاصه گویی و تمرکز بر موضوع اصلی عکس می شود. جای تعجب نیست این مینیمالیسم به هنرمند عکاس اجازه خلاقیت بیشتری می دهد. عکاس قادر است آنچه را که بیننده به دیدن عادت دارد حذف کند و در نتیجه می‌تواند نگاه خود را به روشهای نوآورانه یا غیر متعارف به تصویر بکشد. گاهی ایجاد ارتباط بین سایه ها، بافت ها و تضاد تن های خاکستری می تواند ابهام برای بیننده بوجود آید. با این حال، به جای تلقی این موضوع به عنوان یک محدودیت، باید از آن به عنوان فرصتی برای خلاقیت بیشتر در تفسیر عکسها استفاده کرد. با عکسهای سیاه و سفید می توانیم فضا را برای تخیل خود باز کرده و در نتیجه، ارتباط عاطفی قوی تری با عکس ایجاد کنیم.
بیشتر بخوانید: عکاسی مینیمال – چطور عکسهای مینیمال حرفه ای بگیریم؟
روش های خلق عکس های سیاه و سفید
اگر به عکاسی سیاه و سفید علاقمند هستید، این عکسها را می توانید به روش های مختلفی خلق کنید. راهکارهای ساده و معمول برای ثبت عکسهای سیاه و سفید، استفاده از روش های زیر است:
عکاسی تک رنگ توسط پروفایل های دوربین
یکی از روش های تهیه عکسهای سیاه و سفید، استفاده از تنظیمات دوربین است. دوربین های دیجیتالی که به کمک آنها عکسهای رنگی می گیرید، می‌توانند برای شما عکس سیاه و سفید نیز ثبت کنند. برای عکاسی سیاه و سفید با دوربین های دیجیتال می توانید با از تنظیمات پروفایل دوربین یا پیکچر استایل استفاده کنید. عکس ثبت شده می تواند در فرمت های RAW با JPEG باشند. فرمت JPEG از جزئیات و داینامیک کمتری برخوردار است. در حالی که در فرمت RAW جزئیات بیشتری را در خود نگه داشته و حجم بالاتری نیز دارد.
عکاسی سیاه و سفید توسط ویرایش نرم افزاری
راهکار ساده تری که برای تهیه تصاویر سیاه و سفید وجود دارد، این است که تصویر را به صورت رنگی ثبت کرده و آن را با نرم افزارهای ویرایش عکس بصورت تک رنگ تبدیل کنیم. همانطور که می دانید برای ویرایش عکس، می توانید از ابزارهای مختلفی استفاده کنید. در این ابزار ها امکان تغییر حالت عکس از رنگی به سیاه و سفید وجود دارد. در صورت تسلط به ویرایش حرفه ای عکسها، این روش برای بسیاری از عکاسان با تجربه جذاب تر است. چرا که با این روش عکاس هم نسخه رنگی عکس را برای خود حفظ می کند و هم ورژن سیاه و سفید آن را می توان داشته باشد.
عناصر مهم برای ثبت عکس های سیاه و سفید جذاب:
وقتی می خواهید عکاسی سیاه و سفید شما زیبا و جذاب باشد، بهتر است تا نکات و مواردی را در نظر بگیرید. عکاسان حرفه ای توصیه می کنند تا هنگام ثبت تصاویر سیاه و سفید به موارد زیر توجه کنید.
بیشتر بخوانید: خطوط در ترکیب بندی عکس – اهمیت خطوط در ترکیب عکسها
اهمیت نور در عکاسی سیاه و سفید
همانطور که بارها در مطالب آموزشی عنوان کردم، نور یکی از شاخص های مهم و اصلی برای ثبت عکسها است. اما نور در عکاسی سیاه و سفید که رنگ از آن حذف شده بسیار پراهمیت تر خواهد شد. نور به شدت در جذابیت عکسهای سیاه و سفید دخیل است، چرا که بروی نحوه نمایش فرم ها، اشکال، بافت ها، سایه ها و حتی عمق میدان تاثیرگذار خواهد بود. زاویه تابش و شدت نور تعیین کننده ی نوع نمایش تک تک عناصر ذکر شده است که در عکاسی سیاه و سفید بسیار مهم خواهد بود. سوژه ها در نور شدید متفاوت از آنچه که در فضایی با نور ملایم و نرم هستند دیده می شوند.
انعکاس نور بر یک سطح براق و یک سطح کدر یا بافت دار در یک عکس متفاوت به نظر می رسد. موقعیت نور هم بر ظاهر سوژه تأثیر می گذارد. این عوامل تأثیر زیادی در ساختار یک عکس سیاه و سفید دارد.
نقش سایه ها در عکاسی تک رنگ
توجه به سایه ها در عکاسی سیاه و سفید بسیار مهم است. سایه ها به عکس عمق می دهند و نمایانگر جهت منبع نور هستند. نورهای شدید باعث ایجاد سایه های تیره و پر کنتراست می شوند و نور نرم لطافت سوژه را نمایان می کند. اگر بخواهیم جزئیات را به تصویر بکشیم، باید از سایه ها به درستی استفاده کنیم.
کنتراست در عکاسی تک رنگ
تضاد روشنایی و تیرگی ها هم پارامتر مهم دیگری است که در عکاسی سیاه و سفید اهمیت بسیار زیادی دارد. کنتراست تنها تعیین کننده تفاوت بخش های روشن و تیره عکس نیست. عکسهای کنتراست بالا مفاهمی متفاوتی از عکسهای کم کنتراست بهمراه دارند. با کمک شاخص کنتراست می توان جزئیات را در بخش هایی از عکس برجسته تر به نمایش در آورد.
بیشتر بخوانید: عکاسی فاین آرت – تعاریف و نکات مهم برای خلق عکسهای هنری
بافت در عکسهای سیاه و سفید
بافت یا پترن هم نقش مهمی در عکاسی سیاه و سفید ایفا می کند. ثبت بافت در عکاسی سیاه و سفید، می تواند جذابیت بصری را در تصویر ایجاد کند، الگوهای منحصر به فرد را برجسته کند و حتی احساسات را برانگیزد. بافت ها می توانند جزئیات عکس را به نمایش درآورند یا عمق میدان را تحت تاثیر قرار دهند.
اهمیت اشکال و فرم ها در عکاسی سیاه و سفید
هر تصویر را مجموعه ای از اشکال ساده یا پیچیده شکل می دهد. زمانی که رنگ را از عکسها خود می کنیم، اشکال اهمیت بیشتری پیدا کرده و ساختار و ترکیب بندی عکس را تحت تاثیر قرار می دهند. وقتی رنگ های عکس حذف می شود تنها راه تشخیص بهتر سوژه های عکس اشکال و فرم ها هستند.
نقش ترکیب بندی در عکاسی تک رنگ
کادر و ترکیب عنصری حیاتی در عکاسی سیاه و سفید تلقی می شود. ترکیب بندی قوی یکی از فاکتورهای مهم برای خلق عکسهای جذاب و حرفه ای است. ترکیب بندی نحوه نمایش، موقعیت سوژه و ارتباط بین عناصر عکس را ایجاد می کند. عکاسی از یک سوژه در موقعیت یکسان با دو ترکیب بندی متفاوت می تواند دو مفهوم متفاوت را تداعی کند.
بیشتر بخوانید: خطوط در ترکیب بندی عکس – اهمیت خطوط در ترکیب عکسها
ویرایش عکسهای سیاه و سفید
ویرایش عکس سیاه و سفید می تواند حس خشونت و یا ظرافت را در عکس تداعی کند. همچنین می توان از آن برای انتقال یک حس یا اینکه ساده سازی عکسهای شلوغ استفاده کرد. تک رنگ کردن عکسها توسط ویرایش صرفا تغییر مود رنگی توسط منوی فتوشاپ نیست. برای تهیه یک عکس سیاه و سفید کلاسیک و حرفه ای باید تن های مختلف خاکستری را در عکس به نمایش درآورد. لازمه اینکار ابتدا تهیه یک اکسپوژ عالی هنگام عکاسی با کمک فایل خام است و در مرحله بعد تدارک یک ویرایش حرفه ای و غیر تخریبی بروی عکسهای خام خواهد بود.
بیشتر بخوانید: لحظه قطعی در عکاسی – چطور عکسهای لحظه قطعی بگیریم؟
اهمیت کنتراست در عکسهای تک رنگ (سیاه و سفید)
در عکاسی سیاه و سفید، کنتراست اهمیت بسیار زیادی دارد. کنتراست می تواند مرز بین سوژه های عکس را نمایان و برجسته تر کرده و باعث شود تا جزئیات به نحو بهتری مشخص شوند. در عکاسی رنگی برای ایجاد کنتراست و عمق می توانید به رنگ ها تکیه کنید. اما در عکسهای سیاه و سفید باید از نور، سطوح روشن و سایه ها برای ایجاد کنتراست و عمق در تصویر استفاده کنید.
چه سوژه هایی مناسب عکاسی سیاه و سفید هستند؟
برخی عکاسان در انتخاب سوژه برای عکسهای سیاه و سفید مشکل دارند. این روزها تصور می شود که برای ثبت یک تصویر سیاه و سفید منحصر به فرد، باید به مناظر زیبا رفته یا از مدل های عکاسی استفاده کنید. بای بدانید که از هر سوژه ای در اطرافتان می توانید عکسی سیاه و سفید و خارق العاده ثبت کنید. برای انتخاب سوژه می توانید از اتفاقات مستند روزمره، زندگی شهری، مناظر، چهره افراد، مشکلات جوامع و حتی فعالیت های صنعتی استفاده کنید. همچنین می‌توانید به روشهای خلاقانه عکسهای تک رنگ کارگردانی شده و هنری خلق کنید.
