فایل خام عکس، یکی از فرمت‌های عکسهای دیجیتال است که در عکاسی حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فایل‌ها حاوی اطلاعات و جزئیات بالاتری نسبت به سایر فرمت های عکس هستند.
این اطلاعات به صورت کاملا مستقیم توسط حسگر دوربین به ثبت رسیده‌اند. فایلهای خام عکس بدون هیچگونه پردازش یا عملیات فشرده‌سازی هستند. در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم که فرمت خام عکس چیست و فرمت RAW چه نقشی در عکاسی حرفه‌ای دارد.
فایل خام یا فرمت RAW در عکاسی چیست؟
همان‌طور که می‌دانید در حالت معمول، دوربین‌های عکاسی به ویژه دوربین‌های حرفه‌ای، به نحوی ساخته شده‌اند که می‌توانند با ۲ فرمت کلی عکاسی کنند. یکی از این فرمت‌ها فایل خام عکس و یا فرمت RAW است و دیگری فرمت jpeg. در حالت معمول با استفاده از این دوربین‌ها در یک لحظه می‌توان هر دو فایل را ثبت نمود.
معمولا از فرمت jpeg عموم مردم و عکاسان غیرحرفه ای استفاده می کنند. این فایل ها پس از ثبت توسط نرم افزار داخلی دوربین به سرعت ویرایش می شوند. عکسهای jpeg در پیش نمایش دوربین و سیستم های کامپیوتری جذاب و با رنگهای کامل دیده می شوند. اما فایل خام عکسها اینطور نیستند و نرم افزار دوربین هیچ پردازشی بروی آنها انجام نمی دهد. به همین دلیل این فایل ها تا قبل از ویرایش نرم افزاری کم رنگ و لعاب دیده می شوند.
همان‌طور که پیش از این نیز گفته شد این فایل‌ها حاوی اطلاعات بسیار زیادی هستند. اطلاعات دیجیتال این فایل‌ها قابل مشاهده نیستند و برای تبدیل به یک عکس کامل و جذاب نیازمند ویرایش اختصاصی هستند. در حقیقت فایل های خام عکس توسط دوربین پردازش نمی شوند تا عکاس با توجه به ایده های خود بصورت اختصاصی این بخش را انجام دهد. پروسه ویرایش فرمت RAW توسط سیستم های کامپیوتری و نرم افزارهای تخصصی ادیت انجام می شود.
بیشتر بخوانید: عکس شارپ چیست؟ چطور عکسهای شارپ بگیریم؟
فایل خام عکس چه ویژگی‌ها و مزایایی نسبت به فرمت JPG دارد؟
فرمت خام عکس ویژگی ها و مزایای متعددی نسبت به سایر فرمت ها دارد. فایل خام عکس، کیفیت بسیار بالاتری نسبت به عکسهای گرفته شده با فرمت JPG دارد. در حقیقت می‌توان گفت این عامل یکی از مهم‌ترین دلایلی است که باعث شده عکاسان حرفه‌ای این فرمت را به دیگر فرمت‌ها ترجیح دهند. با استفاده از فرمت خام عکس می‌توان محدوده بسیار وسیع تری از تاریکی ها و روشنایی ها را ثبت کرد.
در محدوده ی سفید خالص تا سیاه خالص عکسها سایه‌های روشنی وجود دارد که به آن محدوده روشنایی عکس نیز گفته می‌شود. این محدوده و میزان روشنایی، در یک فایل خام عکس چیزی نزدیک به سه برابر بیشتر از یک فایل JPG است. اهمیت این موضوع هنگام ریکاوری بخش هایی از عکسها است که دچار اور یا آندر اکسپوژر شده است. در بسیاری از موارد در صورتی که با فرمت JPG عکاسی کنید اگر بخشی از عکس شما اورکسپوژر شود، قابل بازگشت نیست. این در صورتی است که با استفاده از فرمت خام به راحتی می‌توانید آن بخش را بازیابی کنید.
وقتی تغییراتی در فایل jpg انجام می دهید در حقیقت دست به عملیاتی بی بازگشت زده‌اید. در چنین مواقعی اگر عکس را ذخیره کرده باشید دیگر نمی‌توانید عکس را به حالت اولیه برگردانید. از طرف دیگر بر اساس ریسایزها، کیفیت و حجم آن هم کاهش پیدا کرده است.
بیشتر بخوانید: عکاسی اچ دی آر – آموزش صفر تا صد عکاسی HDR
اصلاح طراز سفیدی در فرمت RAW
یکی دیگر از مزایا و ویژگی‌های فایل خام عکس اصلاح تراز سفیدی پس از عکاسی است. لازم است بدانید وایت بالانس یا طراز سفیدی تاثیر غیرقابل اصلاح بروی فایل های خام ندارد. چرا که در ابتدا عکس به ثبت می‌رسد و سپس مراحل ویرایش و تنظیم تعادل رنگ سفید بر روی آن انجام می‌گیرد. اصلاح رنگهای عکس با استفاده از تنظیم وایت بالانس در عکاسی با فرمت jpg بسیار مشکل و گاها غیرممکن است. اما در عکاسی فرمت RAW به راحتی می توان پس از عکاسی اقدام به ویرایش طراز سفیدی عکسها کرد.
ویرایش غیر تخریبی عکسها یعنی چه؟
ویرایش غیر تخریبی عکس یا Non-destructive یکی از ویژگی های مهم عکس خام است. این یعنی وقتی عکسی با فرمت خام را ویرایش می کنید قادر نیستید تغییرات را بروی فایل خام ذخیره ی بدون بازگشت کنید. در واقع تمامی تغییرات و اصلاحات شما بر روی عکسهایتان اعمال خواهند شد اما پس از ذخیره و بستن فایل هم می توان فایل را تبدیل به عکس بدون ویرایش کرد. به این پروسه ویرایش غیر تخریبی عکسها گفته می‌شود. یعنی هر زمانی که اراده کنید می توانید اصلاحات انجام شده را ریست و مجدد اقدام به ویرایش جدید کنید.
تنظیمات ویرایش بصورت اطلاعات دیجیتال بروی یک فایل مجزا در کنار فایل خام ذخیره می شود. این فایل باید همیشه در کنار فایل خام شما قرار داشته باشد. با حذف این فایل ویرایش های انجام شده شما هم از روی عکس خام حذف می شود. فایل خام این امکان را می دهد تا پس از انجام مراحل ویرایش عکس خود را با یک فایل جدید و فرمت های مورد نیاز ذخیره کنید. شما می توانید فایل های خام را پس از ویرایش با فرمت های jpg, Tiff, DNG و غیره ذخیره کنید.
بیشتر بخوانید: عکاس حرفه ای – چطور در عکاسی حرفه ای شویم؟
چرا در عکاسی حرفه‌ای باید از فرمت RAW استفاده کنیم؟
فایلهای خام این امکان را دارند که پروسه‌های مختلف ویرایش و اصلاحات متعدد را در خود ذخیره‌سازی و نگهداری نمایند. بنابراین عکاسان حرفه‌ای می‌توانند چندین بار از یک فایل خام عکس استفاده کنند. این موضوع کمک می کند عکاس بتواند با ایده های مختلف در طول زمان عکس خود را ویرایش های مختلف انجام دهد. این در شرایطی است که فایل خام بدون تغییر خواهد ماند.
عکسهای با فرمت خام خروجی چاپ مناسب‌تری نسبت به دیگر فرمت‌ها دارند. عکسهای فایل خام از داینامیک رنج بالاتری نسبت به سایر فرمت ها برخوردار هستند. این موضوع کمک می کند عکاسان کنترل بیشتر و بهتری در مراحل ویرایش عکس داشته باشند. این کنترل دقیقتر موجب می شود بتوانند خروجی با کیفیت تری از عکسها تهیه کنند که در چاپ های سایز بزرگ بسیار پراهمیت است.
فایل های RAW یک ویژگی منحصر بفرد دیگری هم دارند که پروسه ویرایش عکسهای مشابه را کاهش می دهد. این ویژگی به عکاس اجازه می دهد تنظیمات و ویرایش های انجام شده بروی یک عکس را بروی عکس مشابه اعمال نماید.فایل خام عکس به دلیل برخورداری از جزئیات بیشتر دامنه تغییرات بیشتری بروی رنگها و روشنایی ها را در اختیار شما قرار می دهد. اما عکسهای jpg چنین نیستند و در انجام تغییرات محدود خواهید بود.
معایب فرمت خام عکس ها
فرمت RAW عکس ها علاوه بر مزایا معایبی هم بهمراه دارند. یکی از این معایب نیاز به مموری های پر سرعت و البته گران قیمت برای ذخیره سریع عکسها است. فایل های خام به دلیل همراه داشتن اطلاعات زیاد حجم بیشتری هم دارند. این موضوع باعث می شود زمان ذخیره سازی بیشتری پس از ثبت داشته باشند.
فایل های خام عکس کامل را در اختیار عکاس قرار نمی دهند و برای کامل شدن نیاز به ویرایش دارند. پروسه ویرایش این عکسها گاها زمانبر است و در شرایطی که نیاز فوری به عکس باشد گزینه مناسبی برای عکاسی نیستند.
فرمت RAW به دلیل برخورداری از حجم بیشتر اطلاعات فضای بیشتری را بروی هارد های ذخیره سازی می گیرند. این موضوع در دراز مدت باعث می شود به هارد های متعددی برای ذخیره سازی فایلهای خام خود نیاز داشته باشید.
بیشتر بخوانید: تکنیک های عکاسی – آموزش حرفه ای با شرح کامل
عکسهای RAW را با چه نرم‌افزارهایی می‌توان ویرایش کرد؟
یکی از نکات بسیار مهم برای عکاسانی که با فرمت RAW عکاسی می کنند، انتخاب نرم‌افزار مناسب ویرایش عکس است. تسلط بر امکانات این نرم افزارها کمک می کند بتوانید خیلی سریع عکسهایتان را ویرایش کنید . ادوب لایتروم adobe lightroom یکی از این نرم‌افزارها برای ویرایش عکسهای خام است. با استفاده از این ابزار می‌توانید با حفظ فایل خام خود اقدام به تنظیم تعادل رنگ، نور، کنتراست و… نمایید.
ادوب فوتوشاپ Adobe photoshap یکی از نرم افزارهای حرفه ای در زمینه ویرایش عکسهای خام است. در حال حاضر بسیاری از عکاسان حرفه‌ای از امکانات و قابلیت‌های این نرم‌افزار برای اصلاح و ویرایش عکسهای خود استفاده می‌کنند. برنامه فتوشاپ برنامه‌ای کامل و قوی برای ویرایش عکسها است و با استفاده از آن می توانید به شکلی اصولی و غیرتخریبی عکسهایتان را ویرایش کنید.
ادوب کمرا را Adobe camera raw هم یک ابزار حرفه ای و اختصاصی برای ویرایش فایل خام عکس است. این ابزار در حقیقت یک پلاگین و یا افزونه است که بروی نرم افزارهای فتوشاپ و لایتروم نصب می شود. کمرا را Adobe camera raw سالهاست بین عکاسان حرفه ای جا افتاده است. در سالهای اخیر امکانات جدید و جذابی برای ویرایش بهتر فایل های خام به این پلاگین اضافه شده است. امکانات این ابزار به شما اجازه می دهد ویرایش های متعددی بروی عکسهای خام خود داشته باشید و خروجی های با کیفیتی از عکسهایتان بگیرید.
سخن آخر
فایل خام عکس یکی از فرمت های قدرتمند در عکاسی حرفه ای امروزی شناخته شده. این فرمت مزایا و ویژگی های متعددی همراه دارد که در این مطلب به آنها اشاره شد. اگر قصد دارید عکاسی را بصورت حرفه ای دنبال کنید پیشنهاد می کنم عکسهایتان را با فرمت RAW تهیه کرده و با تسلط بر ویرایش این عکسها همواره خروجی با کیفیتی تهیه کنید.
