واژه نامه جامع و تصویری عکاسی (بخش اول)

اصطلاحات عکاسی

واژه نامه جامع عکاسی بصورت توضیح و تصویر شامل بیش از ۶۰ واژه عمومی و تخصصی عکاسی که توسط استودیو مانی تهیه و تدوین شده است.

 

 

Aperture – دیافراگم

در بدنه لنز تعدادی تیغه از جنس پلاستیک بروی هم قرار گرفته که دایره ای با یک روزنه در مرکز را تشکیل داده اند. با چرخش تیغه ها بروی هم روزنه مرکز بزرگ و کوچک می شود که وظیفه کنترل میزان عمق میدان تصویر و میزان نور ورودی به صفحه حساس را دارد.
به مجموعه این تیغه ها Aperture یا دیافراگم می گویند.
دیافراگم بخش مهمی از لنز است چرا که متغیرهای مختلف عکس از این بخش تاثیر می پذیرند.

 

 

 

Shutter – شاتر

شاتر پرده ای نازک از جنس فلز یا پلاستیک است که میزان برخورد نور به صفحه حساس و یا سنسور را کنترل می کند.
شاتر مدت زمان را با توجه به رابطه ی شدت و مدت زمان نور ورودی به سنسور را با هدف القا یا فقدان حرکت در تصویر ثبت شده کنترل می کند. هر چه شاتر با سرعت بالاتری حرکت کند سوژه های متحرک با وضوح بهتر و هر چه از سرعت پایین تر استفاده شود سوژه های متحرک کم وضوح تر و محو ثبت خواهند شد.

 

 

Iso – ایزو یا آی اس او

به میزان حساسیت سنسور دوربین به نور ایزو گفته می شود. و آی اس او مخفف عبارت International Organization for Standardization است.
هر چه عدد ایزو کوچکتر باشد حساسیت سنسور به نور کمتر و هر چه عدد بزرگتر باشد حساسیت صفحه سنسور به نور بیشتر است. هر چه از اعداد بالاتر ایزو استفاده شود عکس نویز بیشتری خواهد داشت و هر چه از اعداد پایین تر نویز کمتری در عکس ایجاد می شود.

 

 

White Balance – طراز سفیدی

کنترل دمای عکس برای نمایش رنگهای واقعی توسط طراز سفیدی یا وایت بالانس انجام می شود.
تعادل صحیح رنگها بطوری که رنگهای سفید موجود در عکس سفید خالص دیده شود پروسه ای است که توسط گزینه های طراز سفیدی دوربین انتخاب و کنترل می شود.
در صورتی که عکاسی با فرمت خام انجام شود، امکان اصلاح طراز سفیدی عکس توسط نرم افزارهای ویرایش عکس میسر خواهد بود.

 

 

Color Cast – ته رنگ

کالرکست یا همان ته رنگ زمانی اتفاق می افتد که عکس طراز سفیدی صحیحی نداشته باشد و فضای کلی عکس از یک تم رنگ خاص تاثیر گرفته باشد.
در این حالت از نقاط سفید عکس تا تاریکی ها رنگ نرمال نداشته و از رنگ مذبور تبعیت می کند. در مواردی هم ادیتور عکس با هدف خاص و تعمدی در عکس ته رنگ ایجاد می کند.

 

 

Shutter speed –  سرعت شاتر

پرده شاتر در طی نوردهی دقیقا به مدت زمان تعیین شده باز می ماند و این عمل در کسرهایی از ثانیه اتفاق می افتد.
مدت زمانی را که پرده شاتر اجازه ورود نور به سنسور را می دهد سرعت شاتر می گویند.
هر چه زمان نوردهی عکس کمتر باشد که سرعت شاتر بیشتر است سوژه های متحرک واضح تر و هر چه کندتر باشد سوژه متحرک محو ثبت خواهد شد.

 

 

f-stops – ضریب اف

ضریب اف عددی که مشخص کننده اندازه روزنه دیافراگم است.
هرچه روزنه باز تر باشد نور بیشتری به سنسور رسیده، عکس عمق میدان کمتری خواهد داشت و هرچه بسته تر باشد سنسور نور کمتری دریافت کرده و عمق میدان بیشتر می شود.

 

 

Aperture Priority – تقدم دیافراگم

تقدم دیافراگم حالتی از تنظیمات دوربین است که کنترل میزان روزنه دیافراگم را در اختیار عکاس قرار داده و تنظیمات شاتر را دوربین بسته به نور فضا مشخص می کند.
حالت تقدم دیافراگم با حرف «A» بر روی محور تنظیمات دوربین های نیکون و سونی و با «Av» بر روی کانن مشخص شده است.

 

 

Shutter Priority – تقدم شاتر

حالتی از تنظیمات دوربین که کنترل میزان سرعت شاتر در اختیار عکاس بوده و تنظیمات دیافراگم را دوربین بر حسب میزان نور مشخص می کند.
حالت تقدم شاتر با حرف «S» بر روی محور تنظیمات دوربین های نیکون و سونی و با «Tv» یر روی دوربین کانن مشخص شده است.

 

 

Focal Length – فاصله کانونی

فاصله کانونی لنز عبارتست از فاصله بین مرکز نوری یا Optical canter با سنسور یا حسگر در شرایطی که فوکوس بروی بی نهایت تنظیم شده باشد.
تغییر فاصله کانونی باعث بزرگ یا کوچک شدن سوژه و تغییر در پرسپکتیو آن خواهد شد.

 

 

Hyperfocal Distance –  فاصله فراکانونی

به نزدیکترین فاصله ای که یک لنز امکان فوکوس داشته و در عین حال سوژه ها از پیش زمینه تا بی نهایت به اندازه کافی شارپ و واضح باشند را فاصله هایپرفوکال می گویند.
فاصله هایپرفوکال در لنزهای مختلف متفاوت است و رابطه مستقیمی با عمق میدان دارد. فاصله هایپرفوکال کاربرد بسیاری در عکاسی منظره دارد.

 

 

Depth of field – عمق میدان

عمق میدان یاDOF که مخفف depth of field است محدوده ای از عکس که دارای بیشترین وضوح بوده و به طور قابل توجهی به لحاظ وضوح با سایر بخش های عکس متفاوت است.
وسعت این محدوده با استفاده از تنظیم اندازه روزنه دیافراگم قابل تعریف است.

 

 

One Shot –  فوکوس تک شات

on shot گزینه ای مرتبط با تنظیمات فوکوس دوربین است.
با انتخاب این گزینه زمانی که دکمه شاتر را تا نیمه فشار دهید با پیدا شدن اولین نقطه واضح عمل فوکوس انجام شده و با فشردن کامل دکمه امکان عکاسی با فوکوس بر نقطه انتخاب شده را خواهید داشت.

 

Al Servo – فوکوس پیوسته

Ai servo گزینه ای در تنظیمات فوکوس دوربین است که سوژه بطور مداوم در فوکوس قرار می گیرد.
با انتخاب این گزینه، فوکوس سوژه متحرک را دنبال می کند و با جابجایی و تغییر فاصله همچنان با وضوح مناسب ثبت می شود.
این گزینه در عکاسی حیات وحش بیشترین کاربرد را دارد.

 

 

AI Focus – فوکوس ترکیبی

گزینه ای از فوکوس که ترکیبی از فوکوس تک شات و پیوسته است.
مادامی که سوژه ثابت است فوکوس انجام می شود و با جابجایی و حرکت سوژه فوکوس تغییر می کند.
این حالت در اکثر مواقع نتایج غیر پیش بینی از فوکوس خواهد داشت و برای عکاسان کم تجربه پیشنهاد نمی شود.

 

 

Aspect Ratio –  نسبت ابعاد تصویر

اصطلاحی که مفهوم آن نسبت ابعاد طول و عرض تصویر است این نسبت در قطع های مختلف دوربین متفاوت است.
در تنظیمات بعضی دوربین ها گزینه هایی برای تغییر این ابعاد وجود دارد اما در ویرایش نرم افزاری هم با استفاده از ابزار کراپ امکان تغییر این ابعاد میسر خواهد بود.

 

 

Exposure – نوردهی

عمل در معرض نور قرار دادن حسگر یا سنسور دوربین با استفاده از ۳ گزینه دیافراگم، شاتر و ایزو با هدف ثبت تصویر را اکسپوژ می گویند.
نوردهی در شرایط مختلف نوری متفاوت خواهد بود.
نوردهی رابطه مستقیمی با اهداف عکاسی داشته و با کمک آن می توان تکنیک های مختلف عکاسی را اجرا کرد.

 

 

Exposure Compensation – جبران نوردهی

برای عکاسی در محیط های کم نور برای ثبت عکس با روشنایی مناسب گاها نیاز به نوردهی بیشتر خواهد بود.
میزان نوردهی که به EV مخفف Exposure Value معروف است با اعدادی بروی نوار مدرج مشخص شده که برای جبران نوردهی اعداد آن یک استاپ یا بیشتر از صفر تنظیم می شود.

 

 

 

Long Exposure –  نوردهی طولانی

استفاده از شاتر با زمان طولانی به منظور رسیدن به تصویر با نور مناسب در شرایط کم نور را نوردهی طولانی می گویند.
این  پروسه در حقیقت یکی از تکنیک های عکاسی از اجسام ثابت در محیط های کم نور است.
ثبت حرکت نور اتومبیل ها در شب، نمایش حرکت زمین در شب، نشان دادن حرکت آب در رودخانه ها از کاربردهای این تکنیک است.

 

High speed shutter –  سرعت شاتر بالا

عکاسی با استفاده از سرعت های بالای شاتر که با هدف ثبت با وضوح سوژه های متحرک استفاده می شود.
برای این منظور سرعت شاتر متناسب با سرعت حرکت سوژه ها انتخاب خواهد شد.
این امکان در دوربین های مختلف متفاوت است و بیشترین کاربرد را در عکاسی خبری، ورزشی و حیات وحش دارد.

 

Evaluative or Matrix metering –  نورسنجی ماتریسی

این گزینه نور کلی صحنه را بررسی و اندازه گیری می کند و برای نورسنجی میانگین نور کلی را در نظر می گیرد.
این گزینه در برندهای مختلف با نام های متفاوتی در دسترس است.

 

 

Spot metering – نورسنجی نقطه ای

این گزینه نور ناحیه کوچکی از اطراف نقطه فوکوس خودکار مرکزی را بررسی و برای نورسنجی تصویر انتخاب می کند.

 

 

Center-Weighted Average –  نورسنجی با تمرکز بر مرکز

استفاده از این گزینه باعث می شود نورسنج دوربین بخش زیادی از مرکز تصویر به شکل دایره را در نظر بگیرد.
در برخی دوربین ها امکان افزایش و یا کاهش محدوده این دایره ممکن است.

 

 

Partial metering – نورسنجی جزئی

استفاده از این گزینه باعث می شود نورسنج دوربین بخش کوچکی از مرکز تصویر را بعنوان رفرنس نور در نظر بگیرد.
این گزینه منحصر به دوربین های کانن است.

 

 

key light – نور اصلی

اصلی ترین نور در نورپردازی چهره را نور کلیدی می گویند.
نور اصلی نوری است که اساس نورپردازی در یک صحنه با آن شکل می گیرد. با استفاده از این نور می توان چهره را با سبک های رامبراند، نیمه، پروانه ای، کلاسیک و ۳۰ درجه نورپردازی کرد.

 

 

fill light – نور فرعی

نور فرعی برای روشن کردن و یا نرم کردن سایه های ایجاد شده توسط نور اصلی به کار می رود.
این نور به منظور جلوگیری از تاریک شدن زیاد در نواحی سایه استفاده می شود.
نور پرکننده کمک می کند تا ویژگی های برجسته صورت نرم تر شود.
اصولا نور پرکننده برای کنترل کنتراست صحنه مورد استفاده قرار می گیرد.

 

سیلوئت (Silhouette)

سیلوئت تکنیکی در عکاسی برای ثبت عکسهای ضدنور است.
در این تکنیک منبع نور در پشت سوژه قرار می گیرد و سوژه به شکل سایه‌ای پر کنتراست ثبت می شود. بهترین زمان برای استفاده از تکنیک سیلوئت طلوع و غروب خورشید است که پس‌زمینه سوژه با رنگهای گرم و اشباع ثبت می‌شود.

 

 

ترکیب بندی (Composition)

مجموعه قواعد و تکنیک های چیدمان منظم عناصر عکس را ترکیب بندی می گویند.
این قواعد، کمک می کنند با نوع چیدمان عناصر هدف و یا روایتی از عکس به نمایش در آید. ترکیب بندی نگاه ویژه عکاس است که افکار یا تخیلات خود را در قالب یک چیدمان هدفمند بیان می کند.

 

 

برکتینگ (Bracketing)

برکتینگ در حقیقت مراحل عکاسی از صحنه های پر نور و سایه برای تهیه عکس اچ دی آر HDR است.
در حالت عمومی نمی توان از مناظری که نور و سایه ها اختلاف شدیدی دارند عکسی با تعادل نوری مناسب تهیه کرد. در این شرایط با استفاده از سه پایه و تنظیمات برکتینگ دوربین ۳ یا گاها ۵ عکس با نوردهی های مختلف تهیه می شود و توسط نرم افزارهای ادیت عکس تبدیل به عکسی با تعادل نوری استاندارد می شود.

 

 

بوکه (Bokeh)

Bokeh به نقاط نورانی خارج از فوکوس که در پس زمینه عکس دیده می شود بوکه می گویند.
این نقاط نورانی معمولا به شکل دایره های درخشان در پس زمینه هستند که در عکسهای با عمق میدان کم جلوه زیبایی دارند. بوکه بیشترین کاربرد را در عکسهای پرتره دارد و با استفاده از دیاف های باز لنز در پس زمینه ایجاد می شود.

 

 

زوم (Zoom)

امکان بزرگنمایی سوژه با استفاده از لنز عکاسی را زوم می گویند.
لنزهای زوم یا تله جزء پرطرفدارترین نوع لنزها هستند. این نوع لنزها به عکاس کمک می کنند سوژه را با سایز بزرگتر از نمای فاصله دور ثبت کند.
لنزهای زوم ابزاری قدرتمند برای ترکیب بندی سوژه های با فاصله هستند.

 

 

واترمارک (Watermark)

واتر مارک نام و یا نشانی از هویت مالک معنوی آثار هنری است که بروی آثار عکاسی هم استفاده می شود.
watermark در حقیقت امضاء خالق عکس بصورت نوشتار یا لوگو بروی عکسها درج می شود. استفاده از واترمارک برای رعایت قوانین کپی رایت و جلوگیری از سوء استفاده آثار هنری است.

 

کالیبره (Calibrate)

به تنظیم رنگ نمایشگرهای عکس و ویدئو اصطلاحا کالیبره می گویند.
کالیبره مانیتورها با هدف نمایش صحیح رنگها هنگام ادیت عکس و ویدیو انجام می شود. با تنظیم رنگ مانیتور امکان مدیریت صحیح رنگها را داشته و عکسهایی با رنگ واقعی تر تهیه می کنید.

 

کالر گاموت (Gamut)

محدوده رنگهایی که توسط مانیتورها و چاپگرها قابل پشتیبانی و بازتولید هستند با عنوان گاموت شناخته می شود.
دستگاه هایی که گاموت بزرگتری دارند، توانایی بازتولید رنگ های بیشتری را بهمراه خواهند داشت. گاموت چشم انسان در مقایسه با نمایشگرها و چاپگر ها بسیار بالاتر است.

 

---

واژه های عکاسی بیشتر را در بخش دوم و از اینجا مطالعه کنید.

---